डुवर्सको चियबारीमा के्रच हाउसको नाममा प्लास्टीको तम्बू

कानूनी तौरा कमनमा नानीहरुको स्यारको निम्ति के्रच घरको स्पष्ट रुपमा सरकारी निर्देशिका रहेता पनि यसको कुनै प्रभाव छैन । काम गर्न गएका नानीका आमाहरु फोटको साडी तथा प्लाष्टीकले चिया बुताको साहारले बनाएको झोलुङगोमा नानीहरु राखेर काम गर्न जान्छन । यस्तो घटनाहरु डुवर्सको चियबारीमा देख्न पाईन्छ । चिया प्लाटेशन कानून बमोजीम चियाबारीहरुमा शिशुहरुको निम्त पक्काको के्रच हाउस हुनु पर्ने नियम छ । तर एक दुई कमान छोडेर अधिकांहरु चियाबारीहरुमा के्रच हाउसको व्यवस्था छैन । शिशुका आमाहरु दुधे बालकहरुलाई एक जना अयाको भरमा छोडेर झाली ताप्लोमा लगाएर कमानमा पती टिप्न जान्छन । दुखः लाग्दो कुरा यो छ कि चिया श्रमिकहरुको हितमा आवाज उठाउने श्रमिक संगठनका नेताहरुको आँखा आज सम्म पनि यसमा परेको छैन । सरकारले आमाको गर्भमा रहेको शिशुहरुको निम्ति हरेक प्रकारको स्वास्थ्यवद्र्धक योजनाहरु लागू गरेको छ । ताकि शिशु अनि आमाहरुको स्वास्थ्यमा कुनै असर न परोस । तर यता यता चियाबारीमा भने आज पनि सरकारी यस्ता लाभपर्द योजनहरु लागू भएको पाईन्दैन नत यसको निम्ति कोइ बोल्छ ।

श्रमिक सूत्रले जनाए अनुसार नानीहरुको संख्याको आधारमा आयको व्यवस्था हुनु पर्ने हो । तर शिशुहरुको तुल्नामा आया नगण्य हुन्छन । र शिशुहरुको आमालाई साधारण श्रमिक जस्तै नै कमान खटाईन्छ । जबकी शिुशु आमालाई अन्य श्रमिकको तुल्नामा छुट हुनु पर्ने श्रमिक नियम छ । चिया श्रमिकहरुले भने अनुसार केही चियबारीहरुमा मात्र व्यवस्थित के्रच हाउस देखिन्छ । बाँकी चियाबारीमा आमाहरुले काम न लाग्ने फरियाहरु लगेरनै झोलुङगो बनाएर नानीहरु राख्ने गर्छन । चियाबारीको अधिनियम अनुसार के्रच हाउस कस्तो हुनु पर्ने हो । त्यसको स्पष्ट रुपमा १२ नं. अध्यायमा उल्लेख रहेको छ । के्रच हाउसमा नानीहरुको निम्ति पौष्टीक आहारदेखि लिएर औषधी पानीहरुको जम्मै कुराहरु कानूनी रुपमा उल्लेख छ । चियाबारीको अधिनियम अनुसार हरेक १ किमीमा एउटा के्रच हाउस हुनु पर्ने नियम छ । तर व्यवाहारिक रुपमा यस्तो हुदैन । श्रमिक संगठनको भनाई छ चियाबारी प्रबन्धन पक्षले यस्ता श्रमिकसित जोडिएको कुराहरुलाई महत्व दिदैन । खुला आकाशकोमुनी भूँइमानै शिशुहरुलाई राखिन्छ । अर्कोपटी श्रमिकहरुको उक्त आरोपलाई मालिक पक्षले सोझै खारिज गरेको छ । चियाबारीको अधिनियम अनुसार नै के्रच हाउसको निर्माण गरिएको छ । के्रच हाउसमा शिशुशरुको सुस्यारको निम्ति हरेक प्रकारको व्यवस्था हुन्छ । दुध विष्कुट औषधी आदि वस्तुहरु । चियाबारी मालिकहरुको संगठन टी एसोसिएशन आँफ इंडिया का डुर्वस शाखा सचिव राम अवतार शर्माले भने, क्रेज घरमा सबै सुजोग सुविधा प्रदान गरिएको हुन्छ । श्रम कानून नियमको अनुसार यसलाई पालन गर्नु पर्ने स्पष्ट निर्देश छ । सबै चियाबारीमा यस नियमको पालन गरिन्छ शर्माले भने । डिबीवाईटीए का सचिव सुमन्त ठाकुरताले भने, के्रज घरलाई लिएर आज सम्म हामीकामा कुर्नै अभियोग आएको छैन । आएको खण्डमा हामी त्यसलाई छानबीन गरेर हेर्नेछौं ।